Open source leidt tot succesvolle IT-projecten

De samenleving is steeds afhankelijker van IT. Al onze persoonlijke gegevens en middelen liggen immers verankerd in systemen van de overheid, pensioeninstellingen, banken en hypotheekverstrekkers. En toch lezen we steeds weer dat veel grote IT-projecten bij deze instellingen falen. Open source software levert volgens mij de financiële en technologische transparantie op die nodig is om ons vertrouwen terug te winnen.

Door de vele negatieve berichten in de media over mislukte IT-projecten, zou je je bijna gaan schamen voor je vak. Het is soms moeilijk te bevatten hoeveel geld er verloren gaat aan ambitieuze IT-projecten die volledig falen of totaal niet opleveren wat ervan was verwacht. Zo blijkt uit het recent opgeleverde rapport over de IT-projecten van de overheid dat er jaarlijks maar liefst vijf miljard euro wordt verspild! Allemaal belastinggeld dat onnodig wordt verkwist. Daar zijn meerdere oorzaken voor, maar in essentie denk ik dat de oplossing – zeker voor de overheid – te vinden is in het gebruik van open source software.

Gunstige voorwaarden
Elk groot IT-project begint met een aanbesteding, en daar gaat het vaak al mis. In deze fase blijken veel organisaties zelf technologische keuzes te definiëren, ondanks hun gebrekkige IT-kennis. De overheid is  geen uitzondering, zo blijkt uit het eerdergenoemde rapport, want IT-dienstverleners krijgen geen ruimte om zelf met een geschikte oplossing te komen. Die maken op hun beurt regelmatig misbruik van die situatie door kostbare projecten te starten die gedoemd zijn om te mislukken. De overheid zou er goed aan doen om eens beter naar de markt te luisteren. We zien overal om ons heen hoe open source software steeds dominanter wordt op vrijwel elk IT-domein. Het internet draait grotendeels op open source Linux-servers, Android is wereldwijd het meest gebruikte besturingssysteem op smartphones, Hadoop is de standaard voor Big Data en OpenStackis hard op weg hét platform voor cloud-computing te worden. Waarom zou de overheid zich dan toch steeds weer verbinden aan gesloten software?

Beloften vooraf
Historisch gegroeide relaties met IT-leveranciers of een bijna religieuze keuze voor een bepaald softwarepakket zijn niet meer van deze tijd. Anno 2014 moet IT vooral flexibel en schaalbaar zijn en dat is precies waar open source software in uitblinkt. Met een open source product is het niet nodig om je eerst ‘in te kopen’ door middel van dure en ingewikkelde licentiemodellen. De software is in principe gratis, en je sluit een abonnement af voor  de ondersteuning. In zo’n model hebben beide partijen baat hij het succesvol maken van een project. Als het project immers is opgeleverd en goed functioneert, dan zijn de supportkosten voor de leverancier nihil en is de klant tevreden. Bij licentiegedreven softwareprojecten kan het juist heel lucratief zijn om projecten nodeloos te rekken. Vervolgens lopen de kosten hoog op voor de klant, die bovendien vastzit aan het product door de ingekochte licenties.

Transparantie en succes
Open source software biedt een uitstekend model voor grootschalige IT-projecten, zowel voor de overheid als andere organisaties. De nadruk ligt namelijk op ondersteuning in plaats van gebruikslicenties, en open source biedt daarnaast veel meer transparantie bij de samenwerking. Zo is de broncode van de geboden oplossingen bijvoorbeeld openbaar, waardoor er altijd een onafhankelijke audit van de code kan plaatsvinden. Deze openheid zorgt ervoor dat niemand zich kan onttrekken aan zijn verantwoordelijkheid en altijd borg moet staan voor de geleverde oplossing. Door die open broncode wordt ook voorkomen dat een partij door vendor lock-in ongewild vast zit aan een leverancier. Ik hoop dat de overheid inziet dat het geen zin heeft om vast te houden aan de software van de softwaredinosaurussen uit het verleden. Open source software heeft de toekomst en kan makkelijk concurreren met deze partijen. Een goed voorbeeld hiervan is te vinden in Gartners Magic Quadrant for Horizontal Portals. Open source software biedt de beste prijs/kwaliteitverhouding en meer transparantie. En dat zijn precies de essentiële elementen voor  succesvolle IT-projecten.

Deze blog verscheen ook op www.blogit.nl.